Opkomst en ondergang van
de Jeugdgezondheidszorg in Nederland
The Leiden Connection
Mijn naam is (P.) Auke Wiegersma met onder meer een opleiding tot arts, sportarts, jeugdarts (1990) en epidemioloog (1992). In 1999 ben ik gepromoveerd op onderzoek naar de lange termijn effecten van de Jeugdgezondheidszorg voor schoolgaande kinderen in Nederland. In het literatuuroverzicht zijn zowel het proefschrift als de diverse bijbehorende artikelen te vinden.
Na vanaf 1981 gewerkt te hebben bij de GGD Groningen (eerst ‘Schoolartsendienst Appingedam’, daarna ‘BaGD West en Noord Groningen’, ‘Groningen Stad en Ommelanden’ en tot slot GGD Groningen) als jeugdarts en later epidemioloog ben ik vanaf 1997 deels en in 2003 fulltime overgegaan naar het Universitair Medisch Centrum Groningen (aanvankelijk nog Academisch Ziekenhuis Groningen), waar ik mij voornamelijk heb beziggehouden met het ontwikkelen en geven van onderwijs Sociale Geneeskunde in het hele medisch curriculum. Van onderzoek op het gebied van Jeugdgezondheidszorg werd ik door het hoofd van de afdeling verre gehouden, hoofdzakelijk vanwege de voor de JGZ behoorlijk negatieve resultaten van mijn promotieonderzoek (zie publicaties). Dit kan op zijn minst opmerkelijk worden genoemd voor iemand met mijn achtergrond: 10 jaar jeugdarts en 10 jaar epidemioloog met aandachtsgebied JGZ en – in mijn vrije tijd – een (landelijk) promotieonderzoek naar de effecten van JGZ. Daarnaast had ik ook in mijn GGD-tijd al veel onderzoek gedaan: landelijk ijken test motoriek, onderzoek lactose intolerantie, ontwerp instrumenten voor bepaling afwijkingen motoriek, etc., etc. (zie overzicht publicaties), nog los van mijn vertalingen van Engelse vakliteratuur (auteur: B.J.Cratty) over de ontwikkeling van kinderen (zie CV hieronder).
Sinds 2016 ben ik gepensioneerd en heb ik mij voorgenomen misstanden in de JGZ te onderzoeken, misstanden die schade brengen aan dit in oorsprong prachtige sociaalgeneeskundige specialisme. Mijn persoonlijke ervaringen in deze zijn mede aanleiding voor het initiatief tot deze website.
CURRICULUM VITAE
I. Algemeen
1962 – 1970 Praedinius Gymnasium ß Groningen
1978 artsexamen Rijksuniversiteit Groningen
1978 – 1980 artsassistent Kindergeneeskunde Academisch Ziekenhuis Groningen
1981 – 1990 jeugdarts GGD Groningen Stad en Ommelanden
1990 – 2003 part-time epidemioloog GGD Groningen; vanaf 1992 fulltime.
1991 – 2003 lid diverse adviesorganen (Capaciteitsorgaan, College voor Sociale Geneeskunde, Adviesraad GGD Nederland)
1992 – 2003 fulltime epidemioloog GGD Groningen
1993 registratie Epidemioloog A
1996 – 2002 internationale onderzoeksgroep DDRAM (Drug Dependence Risk And Monitoring)
1996 – 2014 begeleider extramurale co-schappen disciplinegroep Sociale Geneeskunde RUG; vanaf 2004 alg.coördinator co-schappen
1998 – 2002 redactieraad Tijdschrift Jeugdgezondheidszorg
1999 – 2001 expert assessor for the ECAP Health Promotion, Information, Education and Training 1996 – 2000
1999 promotie Katholieke Universiteit Nijmegen; “Long term effects of youth health care for school children in The Netherlands”
2000 – 2003 lid College Sociale Geneeskunde
2000 – 2003 lid Capaciteitsorgaan
2000 – 2003 Lehrauftrag Universität Düsseldorf – Prevention in Jugendalter
2001 registratie Epidemioloog B (medisch biologisch wetenschappelijk onderzoeker, SMBWO)
2002 – 2004 projectleider Werken Aan MOA II – epidemiologische verkenningen
2003 – 2016 UD Gezondheidswetenschappen, Sociale Geneeskunde
1996 – 2014 coördinator coassistentschap Sociale Geneeskunde C2000 en G2010
2003 – 2004 lid Projectgroep G2010
2003 – 2008 ontwikkeling, organisatie, alg.coördinator van curriculum sociale geneeskunde in UMCG (G2010 en G2020)
2003 – 2009 Bekwaamheidscoördinator ‘Omgaan met Maatschappelijke Context” curriculum G2010
2006 opzet en mede organisator Groninger Ervaringsmodel (GEM)
2010 – 2014 Coördinator CanMed competenties “Organisator” en “Gezondheidsbevorderaar” curriculum G2020
2006 – 2007 lid Public Health Accreditation (PH-ACCR) team of experts (European accreditation system for public health education)
2007 independent assessor DG Sanco (EU)
II. Opleidingen
1980 cursus Diagnostiek Manuele Therapie Eindhoven
1984 opleiding stafarts rampengeneeskunde te Arnhem
1986 opleiding Sportgeneeskunde Papendal
1988 – 1990 opleiding Jeugdgezondheidszorg Leiden (registratie september 1990)
1989 – 1991 MBA opleiding Hoger Management in Ziekenhuizen en Instellingen Utrecht
1990 opleiding epidemiologie Wageningen
1992 Erasmus Summercourse EUR; Clinical and public health research methods
1992 – 1993 opleiding Epidemiologie Erasmus Universiteit Rotterdam
1991 Cursus Longitudinale Methodologie voor de Onderzoekspraktijk, K.U. Nijmegen
1992 Erasmus Summercourse EUR; Clinical and public health research methods
2004 – 2009 diverse cursussen Onderwijs (tutor, mentor, presentatie hoorcolleges, begleiding promovendi, etc.)
2007 Summerschool EUTeach (Lausanne, Zwitserland)
III. Diverse gerelateerde werkzaamheden
1972 – 1974 landelijke ijking van de Hamm Marburger KörperkoordinationsTest für Kinder (HMKTK: test voor de motorische ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 5 tot 10 jaar), aanvankelijk door het afnemen van de test, later in een coördinerende functie. (zie lijst publicaties).
1984 – 1989 bestuurslid (vanaf 1987 plaatsvervangend voorzitter) Noordelijke Stichting voor Motorisch Onderzoek (NoSMO): o.a. landelijk onderzoek motorisch prestatie-niveau van schipperskinderen(zie lijst publicaties).
1984 – 1992 opzet en aanpassing + uitbreiding (DBase) registratiesysteem voor werkzaamheden jeugdgezondheidszorg
1987 – 1989 bestuurslid van de Vereniging voor Wetenschappelijk onderzoek van Sport en Lichamelijke vorming (VWSL)
1997 – 2001 begeleiding promotie Groningen Community Schools (J.H. Kruiter proefschrift 2002)
1998 – 2002 redactieraad Tijdschrift Jeugdgezondheidszorg
2001 – 2016 oprichter en president Section Child and Adolescent Public Health (CAPH) EUPHA
2001 – 2016 vele CAPH preconferences, workshops en sessies
2001 – 2014 lid Governing Council EUPHA
2008 – 2012 consultant Research Into Child Health Europe (RICHE)
2007 – 2014 consultant/co-auteur European Observatory Child Health Care
2003 – 2009 vertegenwoordiger voor Nederland in werkgroep “Child Health indicators of Life and Development” (CHILD)
2003 – 2007 member EC Consultative Group Child Health and Environment
2002 – 2004 (co)voorzitter werkgroep European Website for Youth (A.McFarlane)
2002 – 2005 member European Environment Netword (EEN) en European Public Health Alliance (EPHA)
2009 – 2011 member expertgroup RICHE
2012 – 2015 grant application en organisatie workpackages EU-project MOCHA
2002 – 2014 consultant Adviesbureau Cukier (zorgontwikkeling en –innovatie)
2003 – 2014 lid adviesraad Ver. Volksgezondheid en Wetenschap
2007 – 2016 activiteiten ten behoeve van Nederlandse website conform Healthtalk.org (Oxford, UK)
2009 – 2011 project “Dementie in het Digitale Tijdperk” (€ 179.000,- start module “Dementie” voor Nederlandse website)
2007 – 2016 lid DIPEx International groep Oxford en DIPEx-licentiehouder voor Nederland
2011 – 2013 project ‘Help, Dement! Patiënten en mantelzorgers aan het woord’ (€ 435.000,-)
2012 – 2015 deputy chair DIPEx International
2013 – 2016 voorzitter Fonds “Praten Over Gezondheid”
2014 – 2016 voorzitter Stichting “Praten Over Gezondheid Nederland” (zelf opgericht 2014; introductiefilm )
2014 – 2016 verwerven financiën en organisatie uitvoering diverse modules voor website (waaronder Diabetes type II, MBO-opleiding Zorg over Dementie, Kinderen met Zeldzame Ziekten, Europees project MOCHA)
2009–2014 lid Dagelijks Bestuur Ver. Volksgezondheid en Wetenschap
IV. Maatschappelijk gerichte activiteiten
1979 – 1982 manager balletgroep “Wind in de Gordijnen”, Groningen
1981 – 1984 sportarts balletgroep “Reflex”, Groningen
1983 – 1988 initiator en mede-organisator Zondagsmarkten Groningen
2001 – 2013 bestuurslid en vanaf 2004 voorzitter KNMG district Groningen – vele activiteiten, waaronder:
2002 – 2003 lid werkgroep WGBO Bewaartermijnen Medische Dossiers KNMG
2007 UMCG symposium Kindermishandeling
V. Onderzoek buiten GGD en AZG/UMCG
- Project bewegingsregistratie bij gehoorgestoorde kinderen op de afdeling Experimentele Klinische Psychologie te Groningen (onderzoek met Selspot-systeem).
- Onderzoek EMG lange rugspieren (symmetrie-quotiënt) op de afdeling Revalidatie van het A.Z.G.
- Onderzoek relatie EMG-output van een spier en hypertrofie op het Instituut voor Experimentele Psychologie te Haren (zie ook lijst publicaties).
- Onderzoek relatie lengte, gewicht en kniebreedte bij kinderen van 6 – 12 jaar te Delfzijl in samenwerking met het Instituut voor Mathematische Statistiek te Groningen (zie ook lijst publicaties).
- Inventariserend onderzoek bij de sportverenigingen in de onder de BaGD West en Noord Groningen aangesloten gemeenten naar de behoefte aan sportmedische begeleiding.
- Onderzoek naar relatie tussen sportbeoefening door kinderen en diverse sociale factoren als opleidingsniveau van de ouders, schooltype, e.d. en fysieke parameters als bloeddruk, lenigheid, balans, etc. (zie ook lijst publicaties).
- Hartfrequentieanalyse bij kinderen tijdens diverse taakbelastingen (fysiek en mentaal).
- Ontwikkeling “Footprint Analyzer” tot het verkrijgen van een objectieve maat voor de drukverdeling onder de voet in samenwerking met ing. L.P. de Hoo (zie ook lijst publicaties).
- In het kader van een landelijk onderzoek naar het motorisch prestatie-niveau van schipperskleuters in vergelijking met walkinderen verricht door de NoSMO, werden in samenwerking met Dr.Ing. J.P.K. Halbertsma (biomedisch ingenieur, verbonden aan afd. Revalidatie van het A.Z.G.) een aantal meetinstrumenten ontwikkeld. Voor deze instrumenten werd door mij de applicatie-programmatuur geschreven.